‘Terug naar onze natuur’ is tegenwoordig op veel vlakken populair. Ook wat diëten betreft: het veelbesproken paleo dieet legt de focus op ‘echte voeding’, zoals de evolutie het voor ons bedoeld zou hebben. Hoe ziet zo’n dieet eruit en waarom werkt het, of niet?

Het paleolithische tijdperk, oftewel het paleotijdperk, duurde maar liefst 2,5 miljoen jaar en hield ongeveer 10.000 jaar geleden op. Daarna begon de zogenaamde neolithische revolutie, waarbij mensen begonnen met landbouw en veeteelt.

Wat aten onze voorouders?

We weten het niet precies, maar we gaan er op het moment vanuit dat de eerste mensen in het paleotijdperk leefden van jacht (vlees), visvangst en het verzamelen van zaden, noten, planten, fruit en wortels. Ook zouden ze mogelijk eieren hebben gegeten, al weten we niet of ze daar iets mee deden of de eieren rauw leeg slurpten. Ze hadden in elk geval wel vuur.

Toevoegingen bestonden niet

In het paleolithische tijdperk werden peper, zout, suiker en andere toevoegingen niet gebruikt door mensen (we weten niet of de mens toen kruiden gebruikte). Er was geen brood, geen rijst en melkproducten bestonden ook niet. Er was geen metaal, dus er werd niets gebakken. En de mens maakte nog geen potten van klei, dus koken gebeurde ook niet. Vlees werd geroosterd boven een open vuur.

Is het oerdieet nu nog gezond voor mensen?

Er zitten verschillende kanten aan dit verhaal. Uit diverse onderzoeken is gebleken dat eten op de paleolithische manier een positieve invloed heeft op de bloeddruk en zorgt voor een toename van het ‘goede’ cholesterol in ons bloed. Ook heeft de drastische vermindering van inname van suikers een positieve invloed op bloedsuikerwaarden. Het paleo dieet scoort wat betreft het westerse metabool syndroom (hoge bloeddruk, slechte cholesterolwaarden en een verstoorde bloedsuikerspiegel) beter dan alle andere diëten.

Clean eating

We hoeven er ook niet aan te twijfelen dat het achterwege laten van toegevoegde suikers en zouten, maar ook E-nummers en andere kunstmatige stoffen, een positieve invloed heeft op allerlei kwalen. De oermens gebruikte geen landbouwgif en kreeg dus niets van de gifstoffen binnen waar ons voedsel tegenwoordig mee wordt bespoten.

Energie

In de oertijd werden we regelmatig achternagezeten door wilde dieren. Nu zitten de meesten van ons acht uur per dag achter een bureau. De mens van toen had dus veel meer energie nodig dan de mens van nu.

Vetinname

Doordat het paleodieet veel vlees bevat, leidt het strikt volgen ervan al snel tot een te hoge vetinname. Vetten zijn onmisbaar voor een goede gezondheid, maar het is wel belangrijk om voor de juiste vetten te kiezen en de hoeveelheid te beperken. Vlees bevat vooral verzadigde vetten die het cholesterolgehalte in ons bloed verhogen en het risico op hart- en vaatziekten vergroten. Bovendien vergroot het eten van grote hoeveelheden vlees het risico op darmkanker. Ook is de inname van grote hoeveelheden ijzer (rood vlees) schadelijk.

Hoe zit het met melkproducten?

Het grootste gevecht tussen voor- en tegenstanders van paleo draait om de consumptie van melkproducten. Voorstanders van paleo beweren dat onze voorouders dat ook niet deden en dat de evolutie ons daarom niet heeft toegerust met genen die ervoor zorgen dat we melkproducten kunnen verteren. Deze redenering klopt niet. Hoe zit het dan wel?

De primitieve Homo sapiens kon als baby lactose verteren, maar het verteringsenzym werd op kinderleeftijd uitgeschakeld. Wie dan nog melk dronk, kreeg buikpijn en diarree. Toen 8.000 jaar geleden de koe tam werd gemaakt en melk ging leveren, kregen veel mensen daar in het begin dus buikpijn van. Maar elke stam telde wel iemand met een afwijkend gen die als volwassene lactose kon verteren. Dankzij de melk overleefden die mensen beter en bovendien produceerden melkdrinkers meer kinderen. Dat verklaart waarom bij de melkveehoudende herdersvolken van Oost-Afrika tot Noordwest-Europa (wij dus) de lactoseverteerders van generatie tot generatie oprukten. Tegenwoordig kan in Afrika en Europa vrijwel iedereen gewoon melkproducten verteren, terwijl andere delen van de wereld lactose-intolerant zijn gebleven.

De conclusie

De conclusie zou dus kunnen zijn dat een deel van het paleodieet waardevol is. Het berust eigenlijk op het gebruiken van ons gezonde verstand: eet veel biologische groenten en fruit en zaden, noten en wortels/knollen. Voeg daar af en toe een stuk mager vlees bij, maar haal je broodnodige eiwitten verder uit melkproducten. Stem je inname van koolhydraten (energie) af op je energieverbruik.

Verder is het paleo dieet vooral gericht op gezondere bloedwaardes en niet zozeer op afvallen of vet verbranden.

Probeer nu super simpel paleo. Speciaal gemaakt voor mensen die wel een paleo dieet willen volgen maar met simpele gerechten die snel op tafel staan.